دیگر انواع پلاستیکها - تعاريف گروه دیگر انواع پلاستیکها | Definitions of Other Kinds of Plastics

دیگر انواع پلاستیکها

از دیگر گونه‌های مهم پلاستیک می‌توان موارد زیر را نام برد.

پولی ستایرول (PS)

در برابر آب و بسیاری از مواد شیمیایی پایدار است، تأثیر اشعه روشنایی در آن ناچیز بوده و به حد کافی از مقاومت الکتریکی مکانیکی برخوردار می‌باشد.

وزن ویژه آن g/cm³ 08/1 است و در گرمای تا ^c° 130 پایدار است تا آن حد که می‌توان تکه‌های آن را بهم جوش داد. پی‌اس‌ها به رنگهای متنوع اما کدر و تار و به حالتهای سخت و نرم تولید می‌شوند.

یکی از انواع پی‌اس‌ها، پی اس یا پولی ستایرول متخلخل می‌باشد که کاربرد اعظم آن در عایقکاری می‌باشد.

نیترو سلولز (سلولز نیتراتها)

اولین گروه سلولزهابود که به مصارف تجارتی رسید و درابتدا توپهای بیلیارد از آن ساخته می شوند.سلولز نیتراتها، بسته به کاربرد آنها، با مقادیر متفاوت نیتروژن ساخته می‌شوند.

در تولید سلولوئید نیترو سلولزی که محتوی نیتروژن است بکار رفته و مواد ژله‌کننده، معمولاً کافور، بدان افزوده می‌شود. سلولوئید به اشکال نیم ساخته مانند صفحه، مفتول، لوله و قطعه وجود دارد.

این پلیمر قابلیت اشتعال بالایی داشته و به این دلیل مصرف آن کاهش یافت.ازنیترو سلولز با مقداری نیتروژن برای تولید فیلمهای قالب‌ریزی و روغن جلاها مورد استفاده قرار می‌گیرد.در ضمن در مصارف لاکها، صفحات پلاستیکی و لوازم بهداشتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سلولز استرها (به استثنای نیتروسلولز)

متیل سلولز بخصوص برای صحافی و چسب کاغذ دیواری، چسب رنگ و همچنین به عنوان غلیظ‌کننده‌ها و کلوئیدهای حفاظتی مثلاً برای پراکندگی پلاستیکها بکار می‌روند.

اتیل سلولزها به عنوان ماده اولیه روغنهای جلا و همچنین پودرهای قالب‌گیری تزریقی بکار می‌آیند.کاربرد آن در صفحه کلید، کلیدهای صندوق حساب، پوشش شماره گیرشفاف پوشش نور و بسته بندی می باشد. از خواص آن سفتی، قابلیت نور و مقاوم در برابر آب می باشد.

سلولزاستات، سلولز استو، بوتیرات و سلولز پرو پیو نات در صنعت پلاستیک بکار برده می‌شوند. به صورت پودرهای دانه شده با مقدارهای متفاوت از نرم‌کننده و به شکلهای نیم‌ساخته شده مانند صفحه، قطعه، لوله، ورقه و فیلم در دسترس هستند.

همچنین در تولید چسبها و روغن جلاها نیز بکار می‌روند و سلولز استات در تولید الیاف استفاده می‌شود. سلولز استات‌ها بدلیل ظاهر خوب (نرمی و شفافیت)، سفتی و مقاومت بالا در برابر ضربه مورد استفاده میباشند.

کاربرد آنها در دسته ابزار، دسته برس، قاب عینک و فیلمهای بسته بندی هنگامی که از عبور رطوبت باید جلوگیری شود (بسته بندی میوه‌هاو سبزیجات) می باشد.

پلی اوره تانها

پلی اوره تانها محصولات پلی‌مر افزایشی ایزوسیاناتهای چند عاملی با الکلهای چند عاملی یا پلی استرهای شامل هیدروکسیل هستند.

مورد استفاده پلی اوره‌تان بستگی به ماهیت ترکیب آن دارد و به صورت پودر قالب‌گیری مواد تشکیل‌دهنده الیاف، چسب، روغن جلا و اسفنج و محصولات شبیه لاستیک تهیه می‌شود.

پلی اکسی آلکنها

پلی اکسی آلکنها شامل پلیمرهای زیر می‌باشند:

- پلی اکسی متیلن( پلی فرمالدیید، پلی‌استال)

- پلی اکسی اتیلن(همچنین بصورت پلی اتیلن اکسید، پلی گلیکول، پلی اتیلن گلیکول نیز شناخته شده‌اند.)

- پلی اکسی پرو پیلن ( پلی پرو پیلن اکسید)

- پلی اکسی بوتیلن ( پلی بوتیلن اکسید، پلی بوتیلن گلیکول)

رزینهای فنولی

محصول تراکمی فنولها و فرمالدیید هستند. این رزینها به عنوان رزینهای تجارتی، پودرهای قالب‌گیری فشاری و محصولات سخت که این محصولات اصولاً کالاهای قالب‌گیری شده، کاغذهای ورقه ورقه و پارچه‌های ورقه ورقه هستند، مورد استعمال پیدا کرده‌اند.

از خواص محصولات این رزینها، مقاومت حرارتی، پایداری ابعادی و مقاومت در برابر جریان هوای سرد می‌باشد و نیز بدلیل خواص دی‌الکتریک خوب این رزینها در قطعات الکتریکی اتومبیلها، رادیو و تلویزیون مورد استفاده میباشد.

رزینهای کومارون و کومارون - انیدن

کومارون و انیدن از تقطیر قطران زغال بدست می‌آیند. به صورت رزینهای غیرقابل هیدرولیز پلیمرشده که با نرم‌کننده‌ها و رزینهای دیگر مخلوط می‌شوند و بخصوص به عنوان روغن جلا مورد استفاده قرار می‌گیرند.

کاربرد این رزینها پوشش سطوح، چسب، کاغذهای روغنی و کاشی و به عنوان نرم کننده و عامل چسبنده در صنعت لاستیک بکار می رود.

رزینهای فوران

رزینهای فوران با کاتالیزوهای اسیدی سخت می‌شوند و از الکل فورفوریل یا مشتقات دیگر فوران و فرمالدیید و گاهی در ترکیب با رزینهای فنولی یا اوره ساخته می‌شو ند.

خواص رزینهای فوران رنگ تیره، مقاوم در برابر حلال، مقاوم در برابر ضربه و درصد جذب آب پایین می باشد.

این رزینها به عنوان عوامل بارورسازی، چسبها، سیمان، مواد آسفات، مواد مقاوم در برابر خوردگی، رزینهای ریختگری و اخیراً در تهیه ورقه‌های الیاف شیشه‌ای بکار می‌روند.

رزینهای آمینی

این رزینها مخلوط چند پلی‌مر تراکمی مانند رزینهای آنیلین هستند. این رزینها بصورت پودرهای قالب‌گیری و محصولات سخت شده مانند قطعات قالب‌گیری شده و ورقه‌های تزئینی بکار برده می‌شو ند.

رزین آمینو به عنوان عامل شبکه ساز برای ایجاد شبکه ازطریق اتصال مولکولهای دیگر رزینها عمل می‌کند.

پلی بوتادین

پلیمرهای بوتادین متعلق به لاستیکهای سنتزی می‌باشند. در حوزه پلاستیکها، بوتادین جزئی از کوپلیمرهای استیرن است. این پلیمرها از طریق پیوندهای دوگانه موجود در ترکیب خود مشخص می‌شوند.

بدلیل مقاومت در برابر سایش و ترک خوردگی از آن در ساخت لاستیک سازی استفاده می شود. در ضمن ترکیب این پلیمر با استایرین تشکیل لاستیک استایرین بوتادین می کند که مصرف بالایی در صنعت لاستیک سازی دارد.

پلی استیرن و کو پلیمرها

پلی استیرن بصورت خاص و کو پلیمر به شکل پودر قالب‌گیری تزریقی و قطعات ساخته شده وجود دارد. قطعات ساخته شده شامل قطعات الکتریکی، لوازم خانگی و اسباب‌بازی می‌باشند.

پلی استیرن همچنین برای تهیه ورقه‌های عایق‌بندی و نیز به منظور عایق‌بندی بکار می‌رود.

استایرین - آکریلونیتریل (SAN)

این ماده یکی از کوپلیمرهای استایرین است که کاربرد وسیعی را در بیشتر صنایع به خود اختصاص داده است.

این کوپلیمر شفاف و براق دارای خواصی نظیر انعکاس حرارتی بالا و مقاومت شیمیایی است و خواص مزبور در گسترش کاربردهای آن تأثیر مثبتی دارند.

انواع استایرین آکریلو نیتریل که با الیاف شیشه تقویت شده‌اند تأثیر بسیاری در بالا بردن خواصی چون مقاومت شیمیایی، مقاومت دربرابرفشار، استحکام، مقاومت خزشی و مقاومت در برابر شرایط جوی از خود نشان می‌دهند.

گر این مواد با الیاف بلند شیشه تقویت شوند، به سفت‌ترین پلاستیک مهندسی از نظراستحکام و سایر خواص مکانیکی تبدیل گردیده و در عین حال مقاومت شیمیایی خوبی رانیز موجب می‌گردند.ساختمان قطبی آکریلونیتریل موجب می شود مقاومت در برابر حلالهای غیر قطبی مانند روغنهاو گریسها آن افزایش یابد. همچنین موجب می‌شود مقاومت کششی آن بالاتر از پلی استایرین شود.

SAN یکی از پلاستیک‌های پرمصرف است که در صنایع گوناگون نظیر لوازم خانگی، خودروسازی، پزشکی، داروسازی، ساختمانی، مبلمان‌سازی، الکترونیک و... کاربرد دارد.

از دیگر موارد استعمال این کوپلیمر می‌توان قفسه‌ها، کشوهای گوشت و سبزیجات، قطعات خشک‌شویی در خلاء، دستگاه بخور، محفظه ظرفشویی، قطعات داشبورد اتومبیل، سرنگ، بسته‌بندی لوازم آرایشی و بهداشتی، کاربردهای ساختمانی (شیشه‌های ایمنی، محفظه تصفیه آب، محفظه باتری، ریل‌های کامپیوتر و...) را نام برد.

استایرین - بوتادین

پلیمرهای استایرین - بوتادین در خانواده کو پلیمرهایی قرار دارند که در ساختمان آنها میزان درصد استایرین بیش از بوتادین است و دارای شفافیت و خواص ضربه‌پذیری زیادی می‌باشند.

کو پلیمرهای استایرین - بوتادین دارای قدرت زیاد انتقال نور، کدری کم و براقی زیاد می‌باشند و در ضمن جاذب رطوبت نیستند.

نوع تزریقی این کو پلیمرها معمولاً برای کاربردهایی که نهایت ضربه‌پذیری ممکنه را نیاز دارند و یا بایستی حداقل تاب خوردگی را داشته باشند مورد استفاده قرار می‌گیرند.

انواع کو پلیمرهای مخصوص تولید فیلم، بهترین کیفیت نوری ممکنه را ایجاد می‌کنند و علاوه بر شفافیت، فیلم‌های تولید شده از مقاومت ضربه‌پذیری زیاد و خواص خوب هم‌رفتگی و چسبندگی برخوردار می‌باشند.

پلیمرهای استایرین - بوتادین را می‌توان بوسیله دستگاههای رایج برای تولید ورق، پروفیل و اکسترودرهای ریخته‌گری یا بادی فیلم، قالب‌گیری تزریقی، شکل‌دهی حرارتی، اکستروژن بادی و قالب‌گیری( تزریقی- بادی) فرآیند نمود.

در ضمن می‌توان این پلیمر را با پلیمرهای دیگر در نسبتهای متنوعی مخلوط کرد.

در رابطه با کاربرد این پلیمر می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود:

پلیمرهای استایرین - بوتادین  در صنایع بسته‌بندی، چه اقلام یکبار مصرف و چه اقلام چند بار مصرف، بسیار مناسب هستند. در میان این اقلام می‌توان از فنجان، سینی گوشت و بسته‌بندی آجیل، روپوش در بطری، بطری‌های گوناگون، ظرف سس و بسته‌بندی‌های پوسته‌ای نام برد. در زمره سایر کاربردها می‌توان به وسایل پزشکی، اسباب‌بازی، دسته ابزار و آلات و وسایل دفتری متذکر شد.

استایرین - مالئیک انیدرید (SMA)

استایرین - مالئیک انیدرید، یکی از پلیمرهای حاوی استایرین است که به لحاظ ویژگی حرارتی خاصی که دارد از سایر پلیمرهای هم‌خانواده خود قابل تشخیص می‌باشد. این ویژگی عبارت است از: مقاومت حرارتی بیشتر در مقایسه با خانواده اصلی خود یعنی پلیمرهای( استایرینیک و ای‌بی‌اس) عاملیت ( گروه مالئیک - انیدرید (MA )) در این ماده موجب چسبندگی بهتر آن به سیستم‌های الیاف شیشه تقویت‌کننده می‌گردد.

انواع پلیمرهای SMA دارای دمای انحراف حرارتی 96 تا 120 درجه سانتی‌گراد بوده و از نظر خواص مکانیکی، پلیمرهای مزبور دارای استحکام تنشی می‌باشند. همچنین محصولات تقویت شده با الیاف شیشه این محدوده را تا حد زیادی افزایش داده است.

مقاومت شیمیایی کو پلیمرهای SMA بطور معمول همانند پلی استایرین است، اما ترپلیمرهای آنها از نظر مقاومت شیمیایی، با مواد

(ای ‌بی‌اس) تشابه دارند.

این پلیمر برای کاربردهای فضای آزاد تولید شده است که پلیمرهای SMA به منظور ایجاد مقاومت بیشتر در برابر اشعه فرابنفش خورشید، با مواد و رنگ‌های مناسب، پوشش کاری و رنگ می‌شوند.

نوعی از آلیاژهای ترپلیمرهای این گروه را می‌توان در سیستم‌های ورق‌سازی (ای ‌بی‌اس) به حالت ورق درآورده، زیرا این آلیاژها دارای خاصیت تورق هستند. این نوع ورقها از خواص چسبندگی، سطح ظاهری خوب و مقاومت در برابر حرارت سیکل تولید برخوردار می‌باشند. از سایر انواع پلیمرهای SMA می‌توان در عملیات فلزکاری در خلاء استفاده کرد.

قطعات تقویت شده SMA را می‌توان از مجموعه ترکیباتی نظر الیاف شیشه، پلیمر یا کنستانتره الیاف شیشه، مخلوطهای پلیمر و همچنین از الیاف پیش مخلوط شده، مخلوطهای پلیمر قالب‌گیری کرد.

این مواد در صنایع اتومبیل‌سازی، ساخت اتصالات الکتریکی، کنسول‌ها و برای ساخت قطعات داخلی خودروها، قالپاق چرخ و محفظه آینه و لامپ خودروها بکار می‌آیند. در سایر صنایع، مربوط به دستگاههای کوچک نظیر قهوه‌ساز، فر، بخاری، ابزارآلات، قطعات کاست، ماشینهای اداری، جاروبرقی، سیستم انرژی خورشیدی و... را شامل می‌گردند.

کو پلیمرهای اتیلن

اتیلن - متیل آکریلات

یکی از کو پلیمرهای اتیلن است که از نظر پایداری حرارتی در زمره مقاوم‌ترین کو پلیمرهای اولفینیک فشار بالا به شمار می‌رود. به دلیل خواص ویژه‌ای که این ماده دارد ماده فوق‌العاده‌ای برای مصارف پوشش کاری و لایه‌گذاری از طریق اکستروژن بشمار می‌رود.

پایداری حرارتی خوب، قابلیت چسبندگی به سطوح مختلف، قابلیت چسبندگی به کمک حرارت، قابلیت فرآیند با دستگاههای رایج از خصایص ویژه آن به حساب می‌آیند.

بطور کلی ماده مزبور برای افزایش چسبندگی ساختارهای چند لایه با پلی اولفین‌ها، یونومرها، پلی‌استر، پلی‌کربنات‌ها، اتیلن وینیل استات، پلی وینیلیدین کلراید و اتیلن اتیل آکریلات بکار می‌آید.

با این ماده می‌توان اسباب‌بازی‌های نرم و بسته بندی مواد دارویی، دستکش‌های یکبارمصرف و آمیزه‌کاری کابل‌ها و از ورقه‌های اسفنجی اتیلن متیل آکریلات در صنعت بسته‌بندی گوشت و در صنعت ساختمان استفاده کرد.

اتیلن وینیل استات

کو پلیمرهای اتیلن وینیل استات در زمره شناخته شده‌ترین کو پلیمرهای غیررایج پلی‌اتیلن در ایران هستند.

از جمله خواص و ویژگیهای این نوع کو پلیمر شفافیت زیاد، مقاومت در برابر پنجری، استحکام ضربه‌پذیری، انعطاف‌پذیری بالا، دمای چسبندگی پائین، مقاومت در برابر روغن گریس، مقاومت در برابر شرایط جوی و درجه حرارت درزگیری حرارتی پایین چسبندگی ویژه می‌باشد.

درصد وینیل استات در مصارف تجارتی % 50 - 5 می باشد که بیشترین محصولات در محدود % 20 - 5 بوده که در این مورد قیمت آن پایین و خواص چسبندگی عالی و انعطاف پذیری خوب دارد امااین مواد نرم نکی باشد.

از کاربردهای اتیلن وینیل استات می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود: 

در صنایع خودروسازی (گل سپرهای اتومبیل)، اسباب‌بازی‌های انعطاف‌پذیر، لوله‌های مورد مصرف در پزشکی و نوشابه‌خوری، شلنگ‌های استخر شنا، واشرها، چسبهای کاغذی، فیلمها و فویلهای بسته‌بندی، چسب صحافی، مونتاژ قطعات و الیاف بافته نشده، رویه کابلهای فشار قوی، سیم‌های مناسب برای سیم‌کشی خودروها و پوشش کاری کابلهای ساختمانی و لوله برای مواد آشامیدنی و دارویی.