جرثقیلهای متحرک
جرثقیلهای متحرک در طرحها و با ظرفیتهای بسیار مختلفی ساخته میشوند. به جز جرثقیلهای دکلی این جرثقیلها معمولاً از یک محور کوتاه و یک بازوی متحرک تاشونده تشکیل میشوند و میتوانند 3600 دوران کنند.
جرثقیلهای متحرک به پنج گروه زیر تقسیم میشوند:
- جرثقیلهای خودرو
- جرثقیلهای کامیونی
- جرثقیلهای زنجیردار
- جرثقیلهای دکلی
- جرثقیلهای دروازهای
- جرثقیلهای خودرو
معمولاً این جرثقیلها از ظرفیت باربرداری کمی برخوردارند و حداکثر ظرفیت باربرداری آنها 10 تن است. جهت تمیز دادن این جرثقیل از دیگر جرثقیلهای متحرک کافی است به این نکته توجه شود که در جرثقیلهای خودرو تنها یک کابین برای هدایت و راهاندازی جرثقیل وجود دارد.
- جرثقیلهای کامیونی
این جرثقیلها بر روی کامیون یا کفی مخصوص سوار میشوند. متصدی دستگاه از طریق کابین معمول، وسیله نقلیه را از کارگاهی به کارگاه دیگر منتقل میکند اما برای راهاندازی موتور و کنترل جرثقیل از کابین مخصوص جرثقیل استفاده میکند.
معمولاً ظرفیت این جرثقیلها 5 تا 10 تن است، اما به کمک جکهای ستونی شاسی، این ظرفیت را میتوان افزایش داد. بازوی متحرک این جرثقیلها به دو صورت بازوی شبکهای تاشو و بازوی تلسکوپی است.
- جرثقیلهای زنجیردار (چرخ زنجیری)
این جرثقیل متحرک بر روی دستگاه محرک استانداردی که آن را میتوان به بیل مکانیکی مجهز کرد سوار شده است. این جرثقیلها قادرند که محوطه اکثر کارگاهها را بدون نیاز به سطحی هموار و سفت طی کنند و حدود ظرفیت آنها مشابه جرثقیلهای کامیونی است.
بازوی متحرک این جرثقیلها ساختار شبکهای دارد و با افزودن قطعات اضافی میتوان طول و ظرفیت مورد نیاز را به دست آورد.
مهمترین نقطه ضعف این جرثقیلهای متحرک نیاز عمومی آنها به کامیون کفی کم ارتفاع مخصوص است که بتواند جرثقیل را در بین کارگاهها حمل کند.
- جرثقیلهای دکلی
این جرثقیلها اغلب با جرثقیلهای برجی متحرک اشتباه میشوند.
تفاوتهای اصلی این دو عبارتند از:
- دکل بر روی محورهای بازوی متحرک سوار میشود و به کمک مهارها به حالت عمودی نگه داشته میشود.
- جرثقیلها، ماشینهای محور بلندی هستند که بازوی متحرک تاشو دارند.
- عملیات معمولاً از روی شاسی ماشین انجام میشود.
جرثقیلهای دکلی را میتوان بر روی کامیون یا ماشینهای زنجیردار سوار کرد. مهمترین مزایای جرثقیل دکلی محور بلند این است که جوانب ساختمان در حال احداث را کمتر کثیف میکند و بیشتر از ماشینهای محور کوتاه همظرفیت میتواند به ساختمان نزدیک شود. این مسئله در محوطههای ساختمانی متراکم از اهمیت زیادی برخوردار است.
- جرثقیلهای دروازهای
جرثقیل دروازهای یا پل بر روی ریل سوار میشود و از یک تیر افقی عرضی تشکیل شده است که کابین مرکب راننده و گهواره تکیهگاه قلاب را حمل میکند. تیر بر روی قابهای (A) شکلی که بر روی واگونهای برقی دو طرف ساختمان در حال احداث سوار شدهاند تکیه دارد.
چون این جرثقیل به وزنه تعادل نیاز ندارند بسیار ایمنی است و دید تعادلی و همه جانبهای را برای راننده فراهم میسازد، همچنین به قلاب امکان حرکت در سه جهت طولی، عرضی و قائم را میدهد. با وجودی که کاربرد این نوع جرثقیل متحرک محدود است، اما استفاده از آن برای جابجائی بلوکهای نیمه پیشساخته ساختمانهای متوسط مفید و اقتصادی است.