جرثقیلهای برجی
از زمانی که این جرثقیلها معرفی شدند، صنعت ساختمان آن را به عنوان ماشین استانداردی که برای احداث ساختمانهای متوسط و بزرگ مورد نیاز است به وسعت پذیرفته است. این جرثقیلها در چند شکل مختلف وجود دارند و بازوی متحرک آنها به دو صورت افقی یا تاشو ساخته میشوند.
بازوی افقی یک گهواره یا واگنت حمل میکند و در انتهای بازوی تاشو قلاب بالابر نصب میشود. بازوهای افقی بار را تا نزدیکی برج حمل میکنند، در حالی که بازوهای تاشو برای اجتناب از موانعی مانند ساختمانهای مجاور بالا میروند و این برای محوطههای ساختمانی محدود یک حسن به حساب میآید.
انواع اصلی جرثقیلهای برجی عبارتند از:
- جرثقیلهای برجی ثابت مستقل
- جرثقیلهای برجی حایلدار ثابت
- جرثقیلهای برجی سیار
- جرثقیلهای بالارونده
- جرثقیلهای برجی ثابت مستقل
ظرفیت باربرداری این جرثقیل معمولاً بیشتر از انواع دیگر است. دکل این نوع جرثقیل برجی باید به کمک پیچهای نگهدارنده و به طرز محکمی به پایه بتونی سطح زمین مهار شود و یا به قطعه دکل مخصوصی که در بتن فونداسیون کار گذاشته شده متصل گردد.
این نوع جرثقیل برجی به خصوص برای محوطههای ساختمانی محدود مناسب است و باید در جلو یا یک طرف ساختمان مورد نظر قرار گیرد و بازوی متحرک آن از طول کافی جهت پوشش ساختمان جدید برخوردار باشد. به طور کلی برج این جرثقیلها ثابت است، اما انواع دیگری با برج گردان و بازوی متحرک نیز وجود دارد.
- جرثقیلهای برجی مهار شده ثابت
ساختمان این جرثقیلها مشابه جرثقیلهای برجی ثابت مستقل است، اما برای ارتفاعاتی مورد استفاده قرار میگیرند که امکان استفاده از جرثقیلهای متکی به خود یا سیار وجود ندارد.
برج یا دکل جرثقیل به کمک مهارهای فولادی منفرد یا زوجی به ساختمان متصل میشود تا ثبات لازم ایجاد گردد. به لحاظ اینکه این مهارها تنشهایی را در ساختمان تکیهگاه موجب میشوند، بنابراین سازه باید از مقاومت کافی برخوردار باشد.
این جرثقیلها معمولاً از بازوی متحرک افقی استفاده میکنند زیرا چرخش بازوی تاشو برای این کاربرد مناسب نیست.
- جرثقیلهای برجی سیار
برای آنکه جرثقیل برجی پوشش بهتری ایجاد کند میتوان از جرثقیل سیار یا ریلی استفاده کرد. برای این منظور جرثقیل بر روی یک واگن چرخدار سنگین که روی ریلی به پهنای 2/4 متر حرکت میکند سوار میشود. شیب این ریل نباید از 1 در 2000 بیشتر باشد و شعاعپیچها بسته به ارتفاع دکل نباید از 11 متر کمتر باشد.
جهت حفظ ثبات جرثقیل آمادهسازی دقیق و زهکشی مناسب زمین تراورسها و بازرسی و تعمیر منظم آن از اهمیت خاصی برخوردار است. نیروی محرکه جرثقیل برق است و کابل برقرسان به یک قرقره فنردار متصل میشود تا با عقب آمدن جرثقیل کابل اضافی به داخل قرقره کشیده شود و بدین ترتیب خطر قطع یا گیر کردن کابل توسط واگن چرخدار کاهش یابد.
میزان ظرفیت باربرداری و تجهیزات بازوی متحرک جرثقیل سیار مشابه جرثقیلهای ثابت است.
- جرثقیلهای بالارونده
این جرثقیل برای ساختمانهای بلند طراحی شده است و در داخل ساختمان در حال احداث مستقر میگردد و به آن نیز مهار میشود. دکل که از میان چندین طبقه تا سطح زمین امتداد دارد تنها به دهانههای کوچکی (5/1 تا 2 مترمربع) در هر کف نیاز دارد.
کار مهار دکل در سطح زمین به کمک طوقهای فولادی مخصوص، قاب و گوه صورت میگیرد. برای بالا بردن دکل ثابت از وینچ که جزئی از سیستم است استفاده میشود.
به طور کلی این نوع جرثقیل نسبت به جرثقیلهای برجی ثابت یا جرثقیلهای مشابه به بازوی متحرک افقی یا تاشوی کوچکتری جهت پوشاندن منطقه ساختمانی نیاز دارد. بازوی متحرک جرثقیل از قطعات کوچکی که به سادگی جابهجا میشوند تشکیل شده است.
هنگامی که دیگر به وجود جرثقیل نیاز نباشد این قطعات را با وینچ مخصوصی که به یکی از قطعات جرثقیل متصل میشود در جلوی ساختمان پایین میگذارند.
در مرحله آخر پس از پیاده کردن جرثقیل، وینچ را به صورت دستی به سطح زمین منتقل میکنند.