تودیع رسمی وام‌مسکن بدون‌سپرده

فرید قدیری، هاجر شادمانی- لحن صحبت‌های رییس‌جمهور جدید در عصر پنج‌شنبه‌‌ای که او برای انجام مراسم رای‌اعتماد به وزرای کابینه‌‌‌اش در صحن علنی مجلس حاضر شد، کافی بود تا پیش‌‌بینی شود سیاست های بخش مسکن در دولت جدید کاملا متفاوت از قبل خواهد بود.
دیروز اما معاون اول رییس‌جمهور با حضور در جمع فعالان بخش مسکن -که برای تودیع و معارفه وزیر راه‌‌‌وشهرسازی در ساختمان کم‌ظرفیت این وزارتخانه حاضر شده بودند خط‌مشی ترسیم‌شده توسط رییس‌جمهور را برای این بخش به‌طورشفاف بیان کرد.
با صحبت‌های دیروز اسحاق جهانگیری و تکمیل آن توسط عباس آخوندی مشخص شد، بانک‌مرکزی در دوره جدید می‌تواند با خیال راحت از بابت تکالیف دولتی، دوران آرام تری را آغاز کند و دیگر هیچ نوع خط‌اعتباری توسط بانک‌مرکزی برای پرداخت تسهیلات بدون‌سپرده به ساخت‌وسازهای مسکونی تعریف یا شارژ نخواهد شد، بلکه ملاک‌عمل دولت یازدهم برای پرداخت هر نوع وام مسکن – تسهیلات خرید و ساخت- منوط است به سپرده‌گذاری متقاضی وام و همچنین تجهیز بانک پرداخت‌کننده وام به منابع‌مالی حاصل از درون بازار.
اسحاق جهانگیری که 8سال سابقه وزارتی در بخش صنعت را در کارنامه خود دارد و در 4سال گذشته گلایه‌‌های صنعتگران بابت انسداد مسیر پرداخت تسهیلات در بانک‌مرکزی را از نزدیک تعقیب کرده، روز گذشته درباره سرنوشت تامین مالی بخش مسکن در دولت یازدهم گفت: شیوه‌ای که دولت سابق برای تامین مالی ساخت‌وسازهای مسکونی از آن استفاده کرد در استقراض از بانک‌مرکزی و دستور غیرمتعارف به بانک‌ها و فشار به سیستم‌بانکی خلاصه شده بود که این روش در نهایت منجر به افزایش پایه‌پولی و حجم نقدینگی از 40 هزار میلیارد تومان به بیش از 400 هزار میلیارد تومان شد. اما دولت ما قطعا در تامین‌‌مالی بخش مسکن این روش را ادامه نخواهد داد و حتما راه‌حل جدید اتخاذ می‌کنیم.
معاون اول رییس‌جمهور با بیان اینکه وزارت راه‌وشهرسازی یکی از معدود وزارتخانه‌هایی است که به شدت برای اجرای پروژه‌های خود به بودجه عمومی کشور متصل است، گفت: اساتید دانشگاه و حتی پیمانکاران پروژه‌های عمرانی راهکار ابتکاری برای تامین‌ منابع‌مالی ساخت‌وساز به دولت ارائه کنند و از هرکسی که شیوه‌ای غیر از مدل‌فعلی به ما پیشنهاد کند، استقبال خواهیم کرد.
جهانگیری با تاکید بر اینکه دولت از هم‌اکنون نسبت به انجام هر اقدامی که تبعات تورمی داشته باشد، پرهیز خواهد کرد درباره وضعیت فعلی اقتصاد کشور هشدار داد و گفت: دو چالش دولتی که مردم امید زیادی به آن بسته‌اند «تورم» و «بیکاری» است. هر کدام از این دو به ترتیب نیازمند اتخاذ دو سیاست متضاد انقباضی و انبساطی در تصمیمات پولی است، بنابراین باید کارشناسان کمک کنند تا سیاست بهینه و متعادل مرضی‌الطرفین مبنای اقدامات دولت واقع شود.
جهانگیری در ادامه گفت: امسال دولت در بودجه مصوب نیز با چالش مواجه است. بررسی‌هایی که انجام داده‌ایم مشخص شده از 210 هزار میلیارد تومان بودجه سال92، چیزی در حدود 70 هزار میلیارد تومان آن غیرواقعی است؛ به این معنی که امکان وصول این رقم برای دولت وجود ندارد!
معاون اول رییس‌جمهور در مراسم معارفه وزیر جدید راه‌‌‌وشهرسازی سراغ یکی از بحث‌برانگیزترین پروژه‌های دولت در این حوزه نیز رفت و با بیان اینکه آزادراه تهران-شمال سوژه مردم شده و سن این پروژه معادل سه دوره ریاست‌جمهوری آقایان هاشمی، خاتمی و احمدی‌نژاد است، از آخوندی خواست تدبیر کند تا این آزادراه بالاخره تکمیل شود.
تحویل باند به آخوندی
علی نیکزاد دیروز با فرود از سفرهای استانی سه‌روز در هفته‌‌، سرانجام باند ویژه نظارت بر پروژه‌های در دست‌اقدام وزارت راه‌وشهرسازی همچون مسکن‌مهر را به عباس آخوندی واگذار کرد.
نیکزاد در مراسم تودیع خود با بیان اینکه با اعتقاد کامل پروژه مسکن‌مهر را هدایت کردم و اگر فرصت فراهم شود باز هم این مسیر را ادامه خواهم داد، افزود: از دو میلیون و 100 هزار واحد مسکونی‌مهر، یک میلیون و 100 هزار واحد افتتاح شده و زحمت تکمیل یک میلیون واحد دیگر با 70 درصد پیشرفت فیزیکی به آقای آخوندی سپرده می‌شود.
نیکزاد با اشاره به اینکه در دوران مسولیت وی 48 هزار کیلومتر انواع راه، 8 هزار کیلومتر راه‌آهن و 100 فروند هواپیمای جدید به ظرفیت حمل‌ونقل کشور اضافه شده است، تصریح کرد: کل پروژه‌های راه‌وشهرسازی نیازمند 50 هزار میلیارد تومان اعتبار است که در بودجه امسال دولت 4 هزار و 550 میلیارد تومان تامین اعتبار شده است!
بعد از آخرین سخنرانی علی نیکزاد در سالن کنفرانس وزارت راه‌وشهرسازی، طولی نکشید تا عباس آخوندی در مراسم معارفه خود رقم مورد نیاز پروژه‌های عمرانی این وزارتخانه را از 50 هزار میلیارد تومان مدنظر نیکزاد به 120 هزار میلیارد تومان تصحیح کند.
آخوندی روز گذشته در شرایطی میزبان اهالی بخش ساختمان، وزیر سابق و همچنین دو وزیر اسبق راه –کلانتری و بهبهانی- شد که در بدو سخنرانی خود بابت ناهماهنگی بین ظرفیت سالن و تعداد میهمانان از حضار عذرخواهی کرد.
وزیر راه‌وشهرسازی سپس گفت: راندمان سرمایه‌گذاری‌های صورت‌گرفته در پروژه‌های زیربنایی درخور کشور نیست. مثلا در بندرشهید رجایی یک خط ریلی متصل به بندر آلماتی وجود دارد؛ اما میزان ناچیز ترانزیت کالا توسط این خط اصلا با ظرفیت واقعی آن متناسب نیست.
آخوندی افزود: در جلسه‌ای که دو روز پیش با زیرمجموعه‌ام داشتم و گزارشی که از آنها گرفتم، مطلع شدم برای تکمیل پروژه‌های زیرساختی در دست اجرا با قیمت سال91 حدود 120 هزار میلیارد تومان اعتبار مورد نیاز است که تامین این رقم جز از طریق تجهیز منابع توسط بخش‌خصوصی و بازار سرمایه امکان‌پذیر نیست.
ترمز تزریق وام‌مسکن را می‌کشیم
وزیر راه و شهرسازی درباره برنامه‌های خود برای بازار مسکن نیز گفت: بدون پس‌انداز و تجهیز منابع توسط سپرده‌گذاران غیرممکن است که مسکن در کشور به بخشی پایدار تبدیل شود و این تصور که می‌توان بدون پس انداز و تنها با پرداخت یک میلیون تومان مردم را صاحبخانه کرد، تصوری نادرست است و تنها باعث افزایش تحمیل نقدینگی به اقتصاد کشور می‌شود. چطور است که سرپرست یک خانواده برای خرید یک دست‌ کت‌وشلوار ماهانه رقم مشخصی پس‌انداز می‌کند؛ اما برای خرید مسکن که بزرگ‌ترین اتفاق در اقتصاد خانوارها محسوب می‌شود، عقیده‌‌ای به پس‌انداز وجود ندارد؟
عباس آخوندی با بیان اینکه در حال حاضر دولت یازدهم برنامه و آمادگی تحمیل نقدینگی بیش از حجم موجود را به بازار ندارد، ادامه داد: ترمز نقدینگی در دولت جدید از طریق جلوگیری از تزریق پول به شیوه شارژ خط‌اعتباری مسکن در بانک‌مرکزی کشیده می‌شود.
وی افزود: متاسفانه آمارها حاکی از آن است که ظرف سال‌های اخیر میزان پس انداز مردمی در صندوق ‌پس‌انداز مسکن بانک‌مسکن سیر نزولی داشته است؛ اما این صندوق‌ها باید احیا شوند تا یک خانوار با سپرده‌گذاری یک واحد ریال ظرف 5سال بتواند حداقل 6واحد قدرت خرید پیدا کند.
عدم تغییر سیاست در مسکن مهر
آخوندی خاطرنشان کرد: هرچند نقدهای فراوانی از ابتدا به طرح مسکن مهر داشته‌ام، اما بابت تعهداتی که دولت‌های پیشین در این باره به مردم دارند، در این زمینه هیچ تغییر سیاست اساسی در دستور کار نیست؛ هر چند برای سیاست‌های آتی باید یک تجدیدنظر کلی صورت بگیرد.
وزیر راه و شهرسازی تاکید کرد: در این راستا بانک مسکن باید از حالت توزیع‌کننده پول و تسهیلات به نظام تجهیزکننده منابع مالی تبدیل شود.
وی با بیان اینکه نوسازی بافت‌های فرسوده جزو اولویت‌های اصلی وزارت راه و شهرسازی است، خاطرنشان کرد: شاید ساده‌ترین راه این باشد که با رها کردن بافت‌های فرسوده، در بیابان‌ها ساخت و ساز کنیم؛ اما این اقدام تنها دربردارنده آثار منفی خواهد بود.