تدوین استراتژی سیستم‌های گرمایشی در انبوه‌سازی ایران

به گزارش خبرگزاری مهر، زمستان امسال از سال‌های سختی بود که سرمای شدید آن تا سوز استخوان آدم می رفت. بی شک پناه بردن به خانه های گرم تنها راه حل فرار از سرمای زمستان بود. گرمای آرام بخشی که سیستم‌های حرارتی به ساختمان‌ها هدیه می دهند.

گرما آن قدر لذت بخش است که کمتر کسی را متوجه نشتی گاز می کند، خطری که به سرعت گریبان صاحب منزل را گرفته و در صورت عدم آگاهی خطر جبران ناپذیر نشت گاز را به همراه داشته و جان افراد خانه را به راحتی می گیرد. مرگ خاموش شهرنشینان در این روزها پدیده جدیدی محسوب می شود که از هر زمان دیگری بیشتر نیز شده است.

در این میان، رشد آپارتمان نشینی در شهرها و افزایش ساختمان‌هایی با متراژ پائین تر و تعداد انبوه ، استفاده بساز بفروشان را از پکیچ زیاد کرده، گرچه ممکن است این سیستم حرارتی مزایایی چون جای کم ، استقلال فرد در داخل واحد مسکونی اش ، یا میزان مصرف کمتر انرژی را داشته باشد اما خطراتی که از این سیستم حرارتی به گوش می رسد، بسیار سنگین تر و غیر قابل جبران تر از نگرانی افزایش قیمت برق، گاز یا پول شارژ ماهیانه ساختمان است. این سیستم نیز می تواند همانند بخاری نفتی و گازی خطرناک است.

در سال‌های اخیر به دلیل این که اطلاع رسانی دقیقی درخصوص مضرات استفاده از پکیج‌های داخل منازل نشده، خانوارهای ایرانی تمایل بیشتری به استفاده از پکیج‌های گازی در منازل خود دارند، این در حالی است که سازمان نظام مهندسی ضوابط و شرایط خاصی را برای استفاده از پکیج در ساختمان تدوین کرده اند.

پکیج معمولا در داخل ساختمان قرار می گیرد، بنابراین در ابتدا شعله این سیستم باید برای مشتعل شدن از اکسیژن موجود در داخل ساختمان استفاده شود و در مدت زمان طولانی موجب فقر اکسیژن شده و در نهایت باعث وارد آمدن خساراتی به افراد داخل منزل و حتی ایجاد بیماری‌های روحی و جسمی می شود.

مشکلاتی چون نصب لوله دودکش پکیج در محل‌های غیر مناسب یا خارج شدن آن بر اثر تغییرات آب و هوایی باعث نشت گاز مونوکسید کربن در ساختمان و فقر اکسیژن شده و در نهایت مرگ خاموش را به همراه دارد. گرچه گاز مونوکسید کربن به اندازه لازم سمی و خطرناک هستند اما گازهای دیگری هم از این سیستم خارج می شود که در بلند مدت و مثلا 7 سال موجب سرطان‌های مختلف و اختلالات عصبی می‌شود.

از طرفی هدفمند کردن یارانه ها میزان مصرف انرژی در منازل را از اولویت های هزینه ای خانوارها کرد. پس از آن بود که خیلی از خانوارها به سیستم پکیچ علاقه مند شدند، چرا که هم به نظر برخی استقلال و میزان استفاده از پکیچ دست خود افراد ساکن داخل واحد مسکونی بوده و هم میزان مصرف حامل های انرژی چون برق و گاز را کمتر می کند.

کمتر کسی از این مسئله اطلاع دارد که پکیج‌ها نزدیک به 2 برابر سیستم حرارت مرکزی مثل موتورخانه های مرکزی، گاز مصرف می کنند، به طوری که اگر هر پکیج برای هر متر مربع 3 مترمعکب گاز مصرف کند موتورخانه نصف این میزان نیاز به گاز داشته و گرمای بهتری هم تولید می کند.

از طرفی هر چند وقت یک بار، تمام تجهیزات مورد نیاز موتورخانه داخلی در ساختمان‌ها  بازسازی می شود و با قیمت مناسبی در اختیار اعضای ساختمان‌ها قرار می گیرد، درحالی که پکیج کاملا وارداتی و هزینه های خدمات و تعمیرش بسیار زیاد است، عمرمفید پکیج تنها 5 سال و عمر مفید موتورخانه حداقل سی سال است.

با این همه  استفاده از روش های جدید در موتورخانه ها را نباید از یاد برد، چرا که باعث صرفه جویی های بیشتری می شود. استفاده از سیستم های هوشمند موتورخانه در ساختمان‌های جدیدتر از جمله این موارد است.

سازندگان مسکن در شهرهای بزرگ تنها کسانی اند که وقتی صحبت از سیستم حرارتی ساختمان می شود می توانند پیشنهاد استفاده از یک نوع سیستم حرارتی را داده و آن را در ساختمان به کار برند.

به تازگی با رشد آپارتمان‌های کوچک و مجتمع‌های بزرگ با تعداد واحدهای زیادتر برخی سازندگان برای کاهش هزینه‌ها اقدام به حذف سیستم موتورخانه مرکزی کرده و از فضای موتورخانه برای مقاصد دیگری استفاده می‌کنند و از این طریق سود حاصل از ساخت و ساز خود را افزایش می‌دهند.

فرج زاده ها، عضو سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور در همین زمینه می گوید: با استناد به مبحث چهاردهم مقررات ملی ساختمان، استفاده از دو سیستم تهویه مطبوع از طریق موتورخانه مرکزی و یا پکیج با رعایت الزامات مربوط به آن بلامانع است اما در حال حاضر به دو دلیل عمده استفاده بی رویه از پکیج‌های ساختمانی در میان سازندگان باب شده است.

وی ادامه داد: علاوه بر سودجویی برخی سازنده ها در استفاده از سیستم پکیج، نبود فرهنگ زندگی گروهی و اختلافاتی که در نتیجه اشتراک تمام واحدهای یک مجتمع مسکونی در هزینه ها و مسئولیت‌های سیستم موتورخانه مرکزی به وجود می آید باعث شده مالکان هم به استفاده از این سیستم‌ها روی بیاورند.

فرج زاده ها با تاکید بر اینکه به طور کلی، به لحاظ فنی استفاده از سیستم‌های موتورخانه ای مرکزی به طور قطع بهتر از سیستم‌های تهویه مطبوع تکی یا همان پکیج هاست، تصریح کرد: جابه جایی حرارتی در سیستم‌های موتورخانه‌ای مرکزی به لحاظ اینکه در پایین ترین قسمت قرار می گیرد و حرارت به صورت یکسان و یکنواخت توزیع می شود، به مراتب بهتر از سیستم‌های تکی است.

وی تاکیدکرد: در صورتی که طراحی و محاسبات فنی سیستم‌های موتورخانه ای به خوبی انجام و اجرا شود، از نظر کیفیت حرارتی، این سیستم‌ها به هیچ وجه قابل مقایسه با سیستم‌های حرارتی پکیج نیستند.

این فعال ساختمانی درباره مرگ‌های خاموش گفت: چون در سیستم‌های تهویه مطبوع تکی تمام تجهیزات در داخل منزل نصب می شود، خطرات ناشی از گازگرفتگی، درصد بالایی از مرگ خاموش را به این سیستم‌ها مربوط می کند، این در حالی است که در سیستم موتورخانه مرکزی به لحاظ آنکه تجهیزات در فضایی خارج از واحد مسکونی نصب می شوند، چنین خطراتی وجود ندارد.