نحوه تکمیل گزینه «وضعیت‌ملکی» در سامانه هدفمندی چگونه است؟ پیام یارانه‌ای به مالکان

گروه مسکن- فرید قدیری: ثبت‌نام از متقاضیان دریافت یارانه‌نقدی از امروز در قالب اجرای فاز دوم هدفمندسازی یارانه‌ها آغاز می‌شود و مطابق آنچه طی چند روز گذشته مسوولان این طرح ملی و مقامات اقتصادی کشور اعلام کرده‌اند، قرار است «وضعیت ملکی» خانوارها جزو یکی از چندین پارامتر توان‌سنجی متقاضیان باشد تا به‌واسطه آن، واجدشرایط بودن افراد در اختصاص یارانه، مورد بررسی قرار گیرد و در نهایت محرز یا منتفی بودن آن اعلام شود.
در حال‌حاضر وضعیت‌ملکی همه خانوارهای کشور – چه کسانی که قصد دریافت یارانه‌نقدی دارند و چه سایر افراد- را می‌توان به حداکثر 6 بخش تقسیم کرد که هر خانوار فقط در یک بخش می‌گنجد و عضو آن است.
مالکان واحدهای مسکونی که در واحد خود سکونت دارند جزو بخش‌اول هستند، اجاره‌نشین‌هایی که فاقد مسکن هستند در بخش‌دوم تعریف می‌شوند، کسانی که ملک دارند، اما در ملک دیگری مستاجر هستند بخش سوم را شکل می‌دهند، خانوارهایی که بیش‌از یک عضو در آنها دارایی ملکی دارد در بخش چهارم قرار می‌گیرند، افرادی که مالک مسکن هستند، اما به‌واسطه نداشتن سند‌ثبتی و محضری، با ابهام درباره مالکیت روبه‌رو هستند نیز بخش پنجم را تشکیل می‌دهند و در نهایت خانوارهایی که نه اجاره‌نشین به حساب می‌آیند و نه مالک، بلکه در خانه اقوام خود سکونت دارند جزو بخش ششم قرار دارند. برای هر یک از این بخش‌ها، وضعیت‌ملکی متفاوت است و باید در تکمیل فرم‌های الکترونیکی در سامانه هدفمندی، احتیاط‌های مخصوص صورت گیرد.
در صفحات ابتدایی سامانه ثبت‌نام هدفمندی یارانه‌ها، گزینه‌ای تعبیه شده که سرپرستان خانوار پس از درج مشخصات ثبتی خود و سایر اعضای خانواده، باید به اجبار، سراغ آن بروند و درباره نوع مالکیت‌، اطلاعات لازم را ارائه کنند.
در این سامانه، دو حالت «مالک» یا «مستاجر» برای انتخاب یکی از آنها توسط سرپرست خانوار وجود دارد.
بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» از کم‌وکیف شرایطی که عوامل سامانه ثبت‌نام هدفمندی برای نحوه تکمیل گزینه «وضعیت ملکی» تعریف کرده‌اند، حاکی است: چنانچه خانوارهای متقاضی دریافت یارانه نقدی در حال‌حاضر صاحب هر نوع دارایی ملکی با کاربری مسکونی باشند، عملا جزو گروه مالکان به حساب می‌آیند و باید گزینه «مالک» به معنی صاحب‌خانه بودن را تکمیل کنند.
مالکیت تک‌تک اعضای خانواده
اطلاع‌رسانی صحیح به دولت در این سامانه بابت «دارایی ملکی»، صرفا به مالکیت فرد سرپرست خانوار – مرد خانواده- محدود نمی‌شود، بلکه چنانچه همسر یا فرزندان تحت کفالت او نیز صاحب ملک مسکونی باشند و ملکی به نام آنها ثبت شده باشد، در این صورت مجموعه املاک تحت مالکیت کل اعضای خانوار، باید به عنوان دارایی‌ملکی، اعلام شود.
همچنین چنانچه فرد سرپرست خانوار مالک نباشد و ملکی به نام او در سازمان ثبت اسناد ثبت نشده باشد، اما سایر اعضای آن خانوار دارای ملک باشند، باز هم آن خانواده جزو گروه مالکان محسوب می‌شود و فرد سرپرست باید در نهایت گزینه مالک را انتخاب کند.
فردی که همزمان مالک‌ومستاجر است
در سامانه ثبت‌نام از متقاضیان دریافت یارانه نقدی، گزینه‌های دیگری وجود دارد تا کسانی که در آن‌واحد مالک آپارتمان هستند و آنجا ساکن نیستند -بلکه در آپارتمان دیگری به‌صورت اجاره سکونت دارند- بتوانند درباره اجاره‌نشینی خود نیز اطلاعات لازم را ارائه دهند. اعلام «وضعیت‌ملکی» آن دسته از متقاضیان یارانه که جزو گروه اجاره‌نشین‌های فاقد مسکن قرار دارند، از سایر خانوارها راحت‌تر است. ضمن اینکه احتمال اظهار اطلاعات غیرواقعی از سوی خانوارهای اجاره‌نشین تقریبا نزدیک به صفر است.
به گزارش «دنیای‌اقتصاد»، خانوارهایی که جزو بخش‌پنجم قرار دارند و در حقیقت مالک مسکن هستند، اما به دلایلی مشخص، نسبت به مالکیت خود ابهام دارند می‌توان افرادی حساب کرد که هنگام ثبت‌نام در سامانه هدفمندی باید احتیاط‌های ویژه‌ای در اظهار وضعیت ملکی خود به خرج دهند.
صاحبان مسکن‌مهر، پیش‌خریداران مسکن‌مهر و همچنین پیش‌خریداران واحدهای مسکونی غیرمهر و در نهایت افرادی که واحد‌های مسکونی طرح اجاره‌به‌شرط تملیک را صاحب هستند، همگی جزو بخش‌ ششم قرار دارند که در ظاهر ممکن است وضعیت‌ملکی آنها نامشخص باشد، اما طبق آنچه مسوولان فاز 2 هدفمندی اعلام کرده‌اند، این افراد مالک محسوب می‌شوند.
همچنین افرادی که مالک واحدی بدون‌سند هستند و مبایعه‌نامه یا مدرکی غیر از آن بابت احراز مالکیت‌شان دارند نیز در طبقه‌بندی خانوارهای واجدشرایط دریافت یارانه، جزو مالکان حساب می‌شوند.
در این میان، امتیازی که صاحبان مسکن‌مهر هنگام تکمیل فرم‌های هدفمندی، شامل‌شان می‌شود، اقساطی است که ماهانه دارند بابت تسهیلات مسکن‌مهر به بانک‌مسکن پرداخت می‌کنند. این قسط در مقایسه با درآمد ماهانه این گروه – صاحبان‌ مسکن‌مهر جزو دهک‌های کم‌درآمد و میان‌درآمد قرار دارند- مبلغی است که در صورت محاسبه توسط دولت هنگام پالایش متقاضیان یارانه، ممکن است 2 میلیون خانوار صاحب واحدهای مسکونی‌مهر را جزو اولویت دریافت‌کنندگان یارانه‌نقدی منظور کند.
از 20 میلیون خانوار موجود در کشور، 2 میلیون خانوار در سامانه مسکن‌مهر ثبت‌رسمی شده‌اند و جزو پیش‌خریداران یا صاحبان این واحدها هستند.
بر اساس این گزارش، کار راستی‌آزمایی اطلاعاتی که خانوارها درباره وضعیت‌ملکی خود وارد سامانه می‌کنند به‌خاطر بانک‌های اطلاعاتی موجود همچون سازمان ثبت، سامانه رهگیری معاملات مسکن، بانک‌مسکن و... به مراتب راحت‌تر از صحت‌سنجی مابقی اطلاعات خواهد بود.
به این ترتیب، توصیه می‌شود در تکمیل این گزینه به خصوص، اصل و واقعیت موجود اعلام شود.