تکان‌ بورس به «مسکن» می‌رسد؟

گروه مسکن- هاجر شادمانی: افت‌وخیزهای پی‌درپی شاخص در بازار سهام طی هفته‌های گذشته از سال93 در مقایسه با خیز مداومی که در طول سال92 متوجه سود سرمایه‌گذاری‌های بورسی شد، هم‌اکنون وضعیت آینده بورس را متزلزل نشان می‌دهد و نظر برخی کارشناسان اقتصادی را به تحلیل درباره «احتمال تغییر فاز سرمایه‌گذاری به سمت بازار مسکن» مشغول کرده است.
شاخص بورس در یک ماه اخیر ابتدا 6درصد سقوط کرد، سپس 5درصد بالا رفت و در نهایت نرخ بازدهی بازار سهام را در این مدت حدود یک درصد زیر صفر رساند. هم‌اکنون رشد منفی نرخ بازدهی و شرایط ناپایدار «بورس» برای گروهی از سهامداران که سال گذشته به طور متوسط ماهانه 10درصد سود عایدشان می‌شد، شاید  قابل تحمل نباشد و آنها را متوجه سرمایه‌گذاری در بازار ملک – بازاری که گفته می‌شود قیمت‌ها در آن به پایین‌ترین سطح رسیده است- کند. درباره این سناریو، اما تحلیلگران اقتصادی نظر جامع و در عین حال متفاوتی دارند.
حسین عبده‌تبریزی کارشناس بازار سرمایه و تحلیلگر اقتصاد مسکن در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» اعلام کرد: علائمی برای حرکت جریان نقدینگی‌های فعال در بازار سهام به سمت بازار ملک مشاهده نمی‌شود و روند سرمایه‌گذاری در این دو بازار با یکدیگر تفاوت می‌کند؛ بنابراین نگرانی از بابت تحریک قیمت مسکن به‌واسطه رکود احتمالی در بورس بی‌مورد است.
عبده‌تبریزی معتقد است: احتمال اینکه بانک‌ها در این مقطع انتخاب بعدی فعالان بورسی باشند بیشتر از بازار مسکن است.
همچنین محمود جهانی، کارشناس اقتصاد مسکن نیز با بیان اینکه چشم‌انداز میان‌مدت بازار سهام روشن است، گفت: شاخص بورس در نیمه‌دوم امسال صعود می‌کند و این بازار در سال93 رتبه اول بیشترین بازدهی سالانه را همچون سال قبل به خود اختصاص خواهد داد.
جهانی تصریح کرد: با عبور از وضعیت نوسانی یک ماه اخیر، بورس همچنان جذاب برای سرمایه‌گذاری باقی می‌ماند و از طرفی، به‌دلیل تحریک‌پذیر نبودن فضای فعلی بازار مسکن، رکود در این بازار فعلا ادامه پیدا می‌کند. جهانی علت بی‌تحرکی در بازار ملک را نبود توان موثر خرید و ناکارآمدی تسهیلات خرید مسکن عنوان کرد که باعث شده افراد متقاضی سرمایه‌گذاری یا خرید نتوانند به‌راحتی از این بازار خرید‌های خود را انجام دهند.

 بورس پا می‌گیرد
محمود جهانی، صاحب‌نظر و تحلیلگر بازار مسکن با اشاره به نوسانات قابل توجه بازار بورس از ابتدای امسال و نقش احتمالی این افت و خیزها در جابه جایی سرمایه از این بازار به بازار مسکن، به «دنیای اقتصاد» گفت: این نوسانات کوتاه‌مدت، روزانه و سریع است و هنوز شکل ساختاری به خود نگرفته است، به همین خاطر نمی‌توان پیش‌بینی کرد که آیا این نوسانات ادامه دارد و منجر به جابه‌جایی قطعی سرمایه خواهد شد یا خیر؟
وی با تاکید بر نامشخص بودن چشم‌انداز کوتاه‌مدت بازار بورس خاطرنشان کرد: در حال حاضر تصمیمات مقطعی و آنی در اقتصاد کشور نظیر افزایش و سپس کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی نوعی ابهام در وضعیت و چشم‌انداز بخش‌های مختلف اقتصادی ایجاد کرده است و مشخص نیست که نقدینگی‌هایی که به واسطه کاهش نرخ سود، راه بانک‌ها را در پیش نمی‌گیرد دقیقا قرار است کدام بخش‌ها را تحریک کند. جهانی ادامه داد: با این وجود به صورت کلی در مورد چشم‌انداز بلندمدت بورس در سال‌جاری یعنی در نیمه دوم سال می‌توان سرنوشت مثبتی را برای این بازار پیش‌بینی کرد طوری که در نیمه دوم سال انتظار می‌رود بازار سرمایه و بورس بخش مناسبی از نقدینگی و سرمایه‌های موجود را به خود جذب کند. وی همچنین نسبت به موفقیت بانک‌ها برای سپرده سرمایه در نیمه دوم سال ابراز بدبینی کرد و گفت: با توجه به ناپایداری تصمیمات در سیستم بانکی کشور، بانک‌ها در نیمه دوم سال اقبال چندانی برای جذب سرمایه ندارند، هر چند به نظر می‌رسد قیمت سکه به‌رغم کنترل‌های دولتی با رشد حدود 30 درصدی مواجه شده و بنابراین بازار طلا و سکه براساس این پیش‌بینی دومین بازار پیشرو در جذب سرمایه خواهد بود. این تحلیلگر بازار سرمایه افزود: با این وجود نرخ ارز در سطح فعلی قیمت طی سال‌جاری کنترل و تثبیت می‌شود. جهانی در خصوص پیش‌بینی وضعیت سرمایه‌گذاری و جذب سرمایه در نیمه دوم سال در بازار مسکن نیز خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه بورس در نیمه دوم سال با خروج از نوسانات موجود خود را پیدا خواهد کرد، پیش‌بینی نمی‌شود سرمایه‌ها از بازار بورس به سمت بازار مسکن انتقال پیدا کند، این در حالی است که اگر چه بورس در سال 93 نمی‌تواند به رشد سال 92 دست پیدا کند، اما کماکان این بازار تا پایان امسال، در میان سایر بازارها به لحاظ سوددهی پیشرو خواهد بود.

 تورم مسکن به میزان اثر هدفمندی
جهانی درخصوص چشم‌انداز بازار مسکن 93 گفت: در ارتباط با بازار مسکن می‌توان گفت این بازار به میزان تورم ناشی از هدفمندی یارانه‌ها با افزایش قیمت مواجه می‌شود.
وی با اشاره به فشار هزینه‌ای موجود در بخش مسکن گفت: این افزایش قیمت ناشی از افزایش فشار هزینه‌ای به سازندگان خواهد بود که در جریان اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها به صورت مستقیم روی مصالح و نهاده‌های تولید مسکن اثرگذار می‌شود.
جهانی با بیان اینکه در حال حاضر وضعیت حاکم بر بازار مسکن وضعیت رکود است، افزود: روند کلی قابل پیش‌بینی در بازار مسکن سال 93، ادامه وضعیت رکود تورمی است، مگر اینکه دولت بتواند با استفاده از سیاست‌های موثر در این بخش با اتخاذ سیاست‌های تقویت طرف تقاضا حرکت‌های موثری برای شکست رکود انجام دهد. وی درباره سیاست‌های قابل اجرا برای تقویت طرف تقاضا توضیح داد: به این معنا که دولت بتواند با تحریک و افزایش تقاضای موثر در بازار مسکن از طریق اعطای تسهیلات، وام‌های خرید یا ایجاد صندوق‌های زمین و ساختمان تا حدی شرایط رکود تورمی را از طریق این سیاست‌ها تعدیل کند. جهانی افزایش وام‌های ساخت مسکن را به‌منظور حمایت از سازندگان و همچنین قابلیت تبدیل این تسهیلات به فروش اقساطی از دیگر عوامل موثر در ایجاد رونق در معاملات مسکن سال 93 عنوان کرد و افزود: پرداخت تسهیلات ساخت و اجازه انتقال بخشی از آن به خریدار واحد مسکونی یکی از سیاست‌های موثر است.

 افزایش سرمایه‌گذاری مسکن در سال 93
این تحلیلگر بازار مسکن تصریح کرد: با این وجود، وضعیت سرمایه‌گذاری در بازار مسکن سال 93، به مراتب مطلوب‌تر از سال 92 خواهد بود.
وی ادامه داد: در سال 92، سرمایه‌گذاری در بازار مسکن و صدور پروانه‌های ساختمانی با رشد منفی مواجه شد؛ این در حالی است که پیش‌بینی می‌شود این موضوع در سال‌جاری تقویت شده و رشد مثبت پیدا کند. جهانی دلیل این امر را ناشی از 2 عامل عنوان کرد و گفت: فضای کلان اقتصادی کشور در سال 93 به مراتب مثبت‌تر و مطلوب‌تر از فضای اقتصادی سال گذشته به نظر می‌رسد و امیدواری‌ها برای رشد اقتصادی مثبت در سال‌جاری، زیاد است.